Patates ithalatı İran,Kazakistan veya Mısır’dan yapılacak
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 200 bin ton patatese sıfır gümrükle ithalat izni verilmesi, patatesin nereden ithal edileceği sorusunu gündeme getirdi. Patates tohumu üreten ve ticaretini yapanlar şu anda ithalatın yapılacağı 3 ülke olduğunu söylüyor. İran,Kazakistan ve Mısır.
Sektör “şok” oldu,ithalata gerek yok
Patates ithalatına ihtiyaç olmadığını belirten sektör temsilcileri:” Kararnameyi Resmi Gazete’da görünce şok olduk. Şu anda ithalat yapmayı gerektirecek bir durum yok. Bize hiç kimse ithalatla ilgili bilgi vermedi. Görüşümüzü de soran olmadı. Geçen hafta Tarım ve Orman Bakanımız Bekir Pakdemirli ve bürokratları Niğde’deydi. Birlikte toplantı yaptık.İthalatın konusu geçmedi. Bakan Pakdemirli ve bürokratlarının da bundan haberi olmadığına inanıyoruz. Bakanımıza geçen hafta anlattık. Şu anda patateste ürün temini ile ilgili bir sorun yok. Aşırı fiyat artışı da yok. Yılbaşından bu yana 200 kuruş artıyor sonra tekrar düşüyor. Bu sabah kararnameyi görünce şok olduk. Bazı iddialar var. Ülke genelinde binlerce mağazası olan bir market zincirinin tedarikçisi için bu kararın alındığı yönünde.Elimizde kanıt olmadığı için net olarak söyleyemiyoruz. Ama görünen o ki adrese teslim bir kararname olmuş.”
İthalat 3 ülkeden yapılabilir
Şu anda dünyada patates ithal edilecek pek fazla ülke yok. Soğan ithal ettiğimiz İran, patates ithalatı için de en cazip ülke olarak görünüyor. İran’da patatesin tonu Türk Lirası olarak 1200 lira ile 2 bin lira arasında değişiyor. Kazakistan’da da benzer bir fiyat var. Mısır’da ise tonu 450-500 dolar seviyesinde. Mısır’dan almak pek akıl karı değil.Fakat bir seçenek olarak değerlendirilebilir.
İthal patates tohum olursa ülke tarımı biter
Patates sektörü temsilcileri en büyük endişelerinin ithal edilecek patatesin tohumluk olarak kullanılması olduğunu belirterek:” Şu anda Türkiye’de patates hastalığı nedeniyle 25 ilde karantina uygulanıyor. Geçen sene biliyorsunuz Gürcistan bizden patates ithalatını yasakladı. Çünkü buradan Gürcistan’a ihraç edilen patatesler tohumluk olarak kullanıldı ve hastalık yayıldı. Şimdi aynı riskle karşı karşıyayız. Ucuza ithal edilecek patates tohumluk olarak satılırsa topraklarımıza hastalık bulaştırmış oluruz. Topraklarımızı yani geleceğimizi kaybederiz.
Bakan taraftar patatesi ile uğraşırken ithalat kararnamesi çıktı
Sektör temsilcilerinn iddiasına göre patateste ithalat kararnamesinden son ana kadar Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve bürokratların haberi olmadı. Kararname Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlandı.
Geçen hafta Niğde’de “Tarım ve Orman Sektörü Değerlendirme Toplantısı”na katılan Bekir Pakdemirli, ayrıca Niğde’de yerli tohum çalışmalarının yürütüldüğü Patates Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın internet sitesinde “Taraftar patatesler yakın zamanda piyasaya çıkacak” başlığı ile 4 Mart 2019’da verilen haberde, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Türkiye’nin tohumda kendi kendine yeterliliği sağlamak durumunda olduğunu belirterek, “Bu hastalıklardan tamamen ari, çok yakın zamanda piyasaya çıkacak yerli patates çeşitlerimiz de var. Artık yarınlara yönelik sarı-lacivert, sarı-kırmızı taraftar patateslerimiz de piyasaya çıkabilecek.” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, bazı temaslar için gittiği Niğde’de yerli tohum çalışmalarının yürütüldüğü Patates Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti. Bakan Pakdemirli tesiste incelemelerde bulanarak Müdür Uğur Pırlak’tan brifing aldı. Burada üretilen renkli patateslerden hazırlanan cipslerin tadına bakan Pakdemirli, laboratuvarları gezerek serada hasat yaptı.
İncelemelerin ardından gazetecilere açıklamalarda bulunan Pakdemirli, enstitünün başarılı çalışmalara imza attığına dikkati çekti.
Türkiye’nin, tohumda kendi kendine yeterliliği sağlamak durumunda olduğunu bildiren Bakan Pakdemirli, “Burada patateste çok önemli bir yeniliğe bugün itibarıyla imza atmış bulunuyoruz. Bölgede bazı yasaklı, ekemediğimiz alanlar bulunuyor. Bölgede siğil gibi hastalıklar da var. Bu hastalıklardan tamamen ari, çok yakın zamanda piyasaya çıkacak yerli patates çeşitlerimiz de var. Bunlar Türkiye’nin toplam üretimini artıracak girişimlerdir.” ifadelerini kullandı.
Taraftar patatesi mi ithal patates mi?
Bakan Pakdemirli, enstitüde üretilen renkli patateslere işaret ederek şunları kaydetti: “Bugün aynı zamanda renkli patateslerimizi de gördük. Artık yarınlara yönelik sarı-lacivert, sarı-kırmızı taraftar patateslerimiz de piyasaya çıkabilecek. Türkiye patateste tabii ki önemli bir ülke. 4-4,5 milyon ton üretimi ve tüketimiyle dünyada birçok zamanda ilk 10’a giren bir ülke. Dünyada ortalama 35 kilogram patates tüketilirken Türkiye’de aşağı yukarı 50 kilogram patates tüketiliyor. Bu anlamda da patates tüketen bir ülke olarak kendi tohumumuza sahip olursak, yurt dışına tohumla ilgili paraları da göndermemiş olacağız. Katma değer, yerli ve milli olarak cebimizde kalmış olacak.”
ALİ EKBER YILDRIM